Rozregulowana tylna przerzutka sprawia wiele kłopotów w czasie jazdy i nie są to tylko nieprzyjemne efekty akustyczne. W skrajnych przypadkach może doprowadzić do trwałego uszkodzenia ramy, tylnego koła, łańcucha i oczywiście siebie samej.
(Najłatwiej przeprowadzić operację umieściwszy rower w uchwycie serwisowym)
Rodzaje tylnych przerzutek
W rowerach szosowych i większości górskich spotyka się przerzutki tylne o działaniu odśrodkowym, w pozostałych rowerach górskich, miejskich, trekkingowych i crossowych dość często montowane są także przerzutki o działaniu dośrodkowym. Różnica polega na kierunku działania sprężyny pantografu. Sprężyna odśrodkowa ciągnie przerzutkę w dół, w kierunku najmniejszej koronki kasety, dośrodkowa odwrotnie, w kierunku koronki największej, by ułatwiać wrzucanie biegów w górę.
Kiedy przerzutka działa źle?
Jeśli pozycja łańcucha na tylnych koronkach nie zgadza się ze wskazaniami indeksu na manetce, kiedy biegi nie są dołączane precyzyjnie i słychać w czasie jazdy specyficzny „chrobot”, wreszcie, gdy często spada nam łańcuch za największą koronkę lub między ramę a najmniejszą koronkę.
Przyczyny wadliwej pracy tylnej przerzutki
Najczęstszą przyczyną jest zwykle rozciągnięcie się linki lub ogólne zużycie lub zanieczyszczenie cięgła, jednak zdarza się też odkształcenie haka ramy, do którego przykręcona jest tylna przerzutka i ten hak należy wówczas wyprostować.
1. Sprawdź, czy śruba mocująca przerzutkę do haka ramy jest odpowiednio mocno dokręcona.
2. Oceń, czy płaszczyzna tworzona przez kółeczka przerzutki jest równoległa do płaszczyzny koronek kasety. Jeśli nie jest, konieczne będzie prostowanie haka ramy (opis tej czynności znajdziesz na tutaj).
3. Przełącz manetkę na najniższą koronkę, aby uwolnić jak najwięcej linki z mechanizmu manetki.
4. Wkręć do oporu śrubę regulacyjną (baryłkową) manetki, a następnie wykręć ją z powrotem półtora obrotu. Ta czynność bardzo ułatwi późniejsze dostrojenie przerzutki.
5. Przerzutka powinna teraz znajdować się dokładnie pod najmniejszą koronką. Zakręć pedałami do tyłu i do przodu, aby sprawdzić, czy tak jest. Jeśli łańcuch ma tendencję do spadania w dół, musisz dokręcić śrubkę ograniczającą zakres minimalny. Dokręcaj ją powoli, gdyż przerzutka jest bardzo czuła na wszelkie zmiany położenia.
6. Odkręć śrubę mocującą linkę, uwolnij linkę, naciągnij ją mocno, uważając, by nie zmienić położenia przerzutki, a następnie ponownie dobrze przykręć linkę.
7. Kręcąc pedałami do przodu, wrzucaj łańcuch na wyższe koronki, pojedynczo (nie od razu całą serią). Jednemu kliknięciu manetki powinien odpowiadać skok łańcucha o jedno przełożenie wyżej. Jeśli łańcuch idzie do góry „leniwie”, nieznacznie wykręć śrubę baryłkową manetki. Naciągnie linkę i ułatwi przechodzenie łańcucha w górę.
8. Gdy łańcuch znajdzie się na przedostatniej koronce, zwiększ czujność. Nieprawidłowo ograniczony zakres maksymalny może sprawić sporo kłopotu. Delikatnie wrzuć łańcuch na największą, ostatnią koronkę. Jeśli łańcuch nie chce wejść, odkręć śrubkę ograniczającą zakres maksymalny. Jeśli łańcuch wchodzi za daleko, śrubkę należy dokręcić.
9. Dokonaj kilkukrotnego testu funkcjonowania przerzutki w obie strony, pojedynczo i seriami, uwzględniając także różne przełożenia z przodu. Śrubą baryłkową przy manetce dostroisz przerzutkę już w czasie jazdy, gdyż całość zawsze funkcjonuje nieco inaczej na ziemi niż w powietrzu.
Regulacja przerzutki o działaniu odśrodkowym odbywa się dokładnie odwrotnie. Czynności kontrolne 1, 2, 4, 6, 9 pozostają bez zmian. Zwolnienie linki (odpowiadające punktowi 3.) spowoduje wdrapanie się przerzutki na największą koronkę. Tam powinieneś dokładnie doregulować zakres MAKSYMALNY (odpowiednik punktu 5.), po czym klikając manetką, sprowadź łańcuch w stronę najmniejszej koronki (jak w punktach 7. i 8.).
SŁOWA ROBOLEK/
Zdjęcia
ŁUKASZ SZRUBKOWSKi//
Tekst z Magazyn Rowerowy 01-02/2007
Nie tego szukasz? Zobacz też pozostałe porady serwisowe: tag warsztat.
