Relacje trener – zawodnik

Współczesne metody oraz narzędzia treningowe stwarzają ogromne możliwości w rozwoju każdego sportowca. Pytanie, które najczęściej zadaje sobie zaawansowany amator brzmi jak optymalnie wykorzystać dostępny czas na trening, jak poprawić własne osiągnięcia, czy jakie zastosować obciążenia, aby jednostka treningowa była efektywna. W szeregu pytań, które stawia sobie zawodnik może brakować obiektywnego spojrzenia, analizy treningu, czy rozwiązań danego problemu. Dlatego też osoba trenera odgrywa bardzo ważną rolę w rozwoju sportowca, stanowi pewnego rodzaju „pomost” pomiędzy zaplanowanym treningiem, a jego realizacją. W obecnych czasach dawno przestały sprawdzać się gotowe szablony, czy metody treningowe z czasopism rowerowych „dostępne dla każdego”. Dlatego też współpraca pomiędzy trenerem i zawodnikiem stanowi pewnego rodzaju sztukę, której celem jest stworzenie idealnego układu opartego na dogłębnej analizie, wzajemnym zaufaniu i konsekwencji w dążeniu do realizacji celów.

Jak zatem stworzyć efektywny „pomost” pomiędzy pracą trenera, a realizacją zadań zawodnika? Przyjrzymy się zagadnieniu bliżej:

Prawidłowa diagnostyka:

Badania morfotyczne, wydolnościowe, szczegółowy wywiad z zawodnikiem to obecnie standard. To tzw. „Start Point” od którego zaczynamy dalszą pracę. Na jej podstawie trener otrzymuje prawie pełen obraz tego, z jakim organizmem będzie pracował, oraz jakie są jego możliwości.

Studium przypadków:

– słabe wyniki morfotyczne po okresie adaptacyjnym po zgrupowaniu kondycyjnym („pierwszy filar tlenowy” – 2-3 tygodniowy blok treningowy mający na celu usprawnienie procesów tlenowych, metabolicznych, zwiększenie kondycji wytrzymałości tlenowej, oraz konwersji włókien szybkokurliczywch na wolnokurczliwe), przy jednocześnie prawidłowej regeneracji włókien mięśniowych.

Przyczyna / rozwiązanie:

– dieta zbyt ukierunkowana na posiłki mączne i białkowe, – brak pełnowartościowych produktów w diecie zawodnika. Zmiana nawyków żywieniowych na prawidłowe.

Feedback:

Najprościej pisząc to relacja zwrotna, krótka informacja, w jaki sposób dany bodziec treningowy wpłynął na zawodnika – komunikacja. Im więcej sygnałów zawodnika będzie docierało do trenera tym współpraca będzie bardziej efektywna. Przykładowo bardzo dobre samopoczucie idące w parze z wysokimi osiągnięciami na treningu są najczęściej symptomami „formy”.

Tak więc, jeżeli mamy przed sobą ambitne cele sportowe komunikacja również musi być na wysokim poziomie. Relacje muszą być „zdrowe” oparte o wzajemnym zaufaniu, wspólnej pracy i chęci odniesienia sukcesu.

Studium przypadków:

– Kondycja psychofizyczna zawodnika idzie w parze. Wyniki na treningach oraz samopoczucie są bardzo dobre. Dobry sen, nawyki żywieniowe, pewność siebie, co raz lepsze czasy przy mniejszym nakładzie pracy i zmęczeniu. Zawodnik zgłasza / wysyła sygnały o gotowości do pracy na wysokich obrotach.

Przyczyna / rozwiązanie:

– Idealny układy pomiędzy obciążeniami, adaptacją do nich, prawidłowa korelacja między zmęczeniem, kondycją i „świeżością” – stadium superkompensacji. Trener wysyła informacje zawodnikowi o tym, że jest „w formie” – dodatkowa informacja – wsparcie psychiczne i wiara w możliwości zawodnika.

Zaufanie:

Kolejny ważny element w relacji trener – zawodnik. Jeszcze bardziej istotny w sytuacjach kryzysowych, kiedy trzeba szukać rozwiązań niekonwencjonalnych, lub w momentach, kiedy przychodzą słabsze momenty na zawodach czy treningu.

Studium przypadków:

– Słabsze wyniki w startach treningowych typu „C” w szczególności na początku sezonu, kiedy zawody są łączone w blokach treningowych lub podczas okresu zwiększonej objętości.

Przyczyna / rozwiązanie:

– Uświadomienie zawodnika o niskim priorytecie startowym, zawody w formie zaawansowanego treningu. Przedstawienie wizji celu głównego, do którego dąży sportowiec poprzez starty o niższej randze.

Wnioski:

Relacje pomiędzy trenerem i zawodnikiem to złożony proces. Efektem wzajemnej współpracy powinny być satysfakcjonujące wyniki sportowe lub istotna poprawa kondycji, realizacja celów, które postawił sobie sportowiec, wzrost wydolności i wydajności organizmu przy zmniejszonym zmęczeniu.

Postać trenera będzie odgrywała inną rolę w procesie kształcenia młodego zawodnika z kategorii Młodzik a inną z dla zawodnika z kategorii Masters z 10 letnim stażem. Dlatego zindywidualizowany program treningowy, wysoka jakość komunikacji, wzajemne zaufanie powinny stanowić fundamenty, na których można budować wysoką jakość współpracy, a w konsekwencji świadomie uczestniczyć w rozwoju każdego sportowca.